พืช: ความหมาย ประเภท และความสำคัญ
ความหมายของพืช
พืชเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความสามารถในการสังเคราะห์แสงด้วยตนเอง กล่าวคือ สามารถสร้างอาหารจากคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำได้ด้วยแสงอาทิตย์ พืชเป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่กับเรามานานแสนนาน มีความหลากหลายทั้งในด้านรูปร่าง ขนาด และถิ่นที่อยู่ พืชมีบทบาทสำคัญอย่างมากในระบบนิเวศของโลกและมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับมนุษย์
ประเภทของพืช
พืชสามารถจำแนกออกได้เป็นหลายประเภท ขึ้นอยู่กับเกณฑ์ที่ใช้ในการจำแนก เช่น
- การจำแนกตามโครงสร้าง: พืชแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทหลักๆ คือ
- พืชไม่มีท่อลำเลียง (Non-vascular plants): เป็นพืชที่มีโครงสร้างง่ายๆ ไม่มีท่อลำเลียงน้ำและอาหาร เช่น ตะไคร่น้ำ มอส เฟิร์น
- พืชมีท่อลำเลียง (Vascular plants): เป็นพืชที่มีท่อลำเลียงน้ำและอาหาร มีระบบราก ลำต้น และใบที่ชัดเจน เช่น สน ต้นไม้ ดอกไม้
- การจำแนกตามวงจรชีวิต: พืชแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
- พืชชั้นต่ำ (Lower plants): เป็นพืชที่มีวงจรชีวิตสั้น ไม่มีดอกและเมล็ด เช่น ตะไคร่น้ำ มอส เฟิร์น
- พืชชั้นสูง (Higher plants): เป็นพืชที่มีวงจรชีวิตยาว มีดอกและเมล็ด เช่น สน ต้นไม้ ดอกไม้
- การจำแนกตามถิ่นที่อยู่: พืชแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามถิ่นที่อยู่ที่เหมาะสม เช่น
- พืชน้ำ (Aquatic plants): เป็นพืชที่เจริญเติบโตในน้ำหรือบริเวณที่มีความชื้นสูง เช่น บัว ผักตบชวา
- พืชบก (Terrestrial plants): เป็นพืชที่เจริญเติบโตบนบก เช่น ต้นไม้ ดอกไม้
- พืชอิงอาศัย (Epiphytic plants): เป็นพืชที่เกาะอาศัยอยู่บนต้นไม้หรือพืชอื่นโดยไม่เบียดเบียน เช่น กล้วยไม้
ความสำคัญของพืช
พืชมีความสำคัญอย่างมากต่อระบบนิเวศของโลกและมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับมนุษย์ พืชมีบทบาทสำคัญในด้านต่างๆ ดังนี้
- การผลิตออกซิเจน: พืชเป็นผู้ผลิตออกซิเจนหลักในชั้นบรรยากาศโลก โดยปล่อยออกซิเจนออกมาเป็นผลพลอยได้จากกระบวนการสังเคราะห์แสง
- การดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์: พืชดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์จากชั้นบรรยากาศโลกเพื่อใช้ในการสังเคราะห์แสง ช่วยลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ
- การควบคุมอุณหภูมิ: พืชช่วยควบคุมอุณหภูมิของโลกโดยการดูดซับรังสีดวงอาทิตย์และคายความร้อนออกมาในรูปของไอน้ำ
- การป้องกันการกัดเซาะของดิน: รากของพืชช่วยยึดเกาะดินป้องกันการกัดเซาะจากลมและน้ำ
- แหล่งอาหารและยา: พืชเป็นแหล่งอาหารหลักของมนุษย์และสัตว์ และยังเป็นแหล่งของยาและสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพต่างๆ
- การตกแต่งและความงาม: พืชถูกนำมาใช้ในการตกแต่งสถานที่และสร้างความสวยงามให้กับสภาพแวดล้อม