ต้นกระสัง สมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย
ต้นกระสัง สมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย
ต้นกระสังเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 5-15 เมตร ลำต้นมีสีน้ำตาลอมเทา เปลือกต้นเรียบหรือแตกเป็นร่องตื้นๆ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ รูปไข่หรือรูปขอบขนาน กว้างประมาณ 2-5 ซม. ยาวประมาณ 5-10 ซม. ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนเป็นสีเขียวเข้ม ด้านล่างเป็นสีเขียวอ่อน เส้นใบเป็นเส้นกลางใบ 1 เส้น และเส้นแขนงใบหลายคู่ ออกจากเส้นกลางใบเกือบขนานกัน ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งหรือซอกใบ ช่อดอกเป็นแบบกระจะ มีดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกมี 5 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายกลีบแยกเป็นแฉกแคบๆ สีขาวหรือสีชมพูอ่อน ผลเป็นผลแห้งแตกได้ เมื่อแก่จะแยกเป็น 2 ฝา ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก
ต้นกระสังมีสรรพคุณทางยาหลากหลาย เช่น
- แก้ไข้
- แก้ปวด
- แก้ท้องเสีย
- แก้บิด
- แก้เลือดออกตามไรฟัน
- แก้แผลในปาก
- แก้โรคผิวหนัง
- แก้ริดสีดวงทวาร
- แก้ปวดข้อ
- แก้ปวดเมื่อย
นอกจากนี้ ต้นกระสังยังสามารถใช้เป็นอาหารได้อีกด้วย โดยนำใบอ่อนหรือยอดอ่อนมาลวกหรือนึ่งรับประทานเป็นผัก หรือจะนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นชาเพื่อบำรุงร่างกายก็ได้
วิธีใช้ต้นกระสัง
มีหลายวิธีในการใช้ต้นกระสังเพื่อรักษาโรค เช่น
- ใช้ใบสด นำใบสดมาล้างให้สะอาด แล้วนำมาตำหรือคั้นเอาน้ำ นำน้ำที่ได้มาทาหรือหยอดบริเวณที่เป็นโรค
- ใช้ใบแห้ง นำใบแห้งมาบดเป็นผง แล้วนำผงที่ได้มาผสมกับน้ำหรือน้ำผึ้ง นำมาพอกบริเวณที่เป็นโรค
- ใช้ราก นำรากมาล้างให้สะอาด แล้วนำมาต้มกับน้ำ ดื่มน้ำที่ได้เพื่อรักษาโรค
- ใช้ทั้งต้น นำทั้งต้นมาล้างให้สะอาด แล้วนำมาต้มกับน้ำ ดื่มน้ำที่ได้เพื่อบำรุงร่างกาย
ข้อควรระวัง
ต้นกระสังเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์ค่อนข้างแรง จึงควรใช้ด้วยความระมัดระวัง โดยเฉพาะในผู้หญิงตั้งครรภ์และผู้ที่ให้นมบุตร ไม่ควรรับประทานต้นกระสังในปริมาณมาก เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย หรือปวดหัวได้