ต้น เสม็ด แดง
ต้นเสม็ดแดง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงได้ถึง 20 เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือกต้นสีน้ำตาลอมเทา แตกเป็นร่องตื้นๆ ตามยาว กิ่งก้านอ่อนมีขนอ่อนปกคลุม ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ แผ่นใบย่อยรูปขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย มีขนอ่อนปกคลุมทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 5-10 เซนติเมตร มีขนอ่อนปกคลุม ดอกออกเป็นช่อกระจุกที่ปลายกิ่งหรือซอกใบ ช่อดอกยาว 10-15 เซนติเมตร ดอกย่อยขนาดเล็ก สีขาวหรือสีเหลืองอ่อน กลีบดอก 5 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ มีขนอ่อนปกคลุม เกสรตัวผู้ 10 อัน ก้านเกสรยาว เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ผลเป็นฝักแบน มีขนอ่อนปกคลุม เมื่อแก่จะแตกตามแนวตะเข็บทั้งสองด้าน ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดรูปรีแบน สีน้ำตาลเข้ม มีขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร
สรรพคุณทางยาของต้นเสม็ดแดง
ทุกส่วนของต้นเสม็ดแดงสามารถใช้เป็นยาได้ โดยมีสรรพคุณดังนี้ *
ใบ ใช้เป็นยาแก้ไข้ แก้ปวด แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้บวมน้ำ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย *
เปลือกต้น ใช้เป็นยาแก้ไข้ แก้ปวด แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้บวมน้ำ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้โรคผิวหนัง *
ราก ใช้เป็นยาแก้ไข้ แก้ปวด แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้บวมน้ำ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้โรคผิวหนัง แก้โรคเบาหวาน *
เมล็ด ใช้เป็นยาแก้ไข้ แก้ปวด แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้บวมน้ำ แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้โรคผิวหนัง แก้โรคเบาหวาน แก้โรคมะเร็ง
วิธีปลูกต้นเสม็ดแดง
ต้นเสม็ดแดงสามารถปลูกได้ทั้งในดินและในกระถาง โดยมีวิธีการปลูกดังนี้
การปลูกในดิน 1. เตรียมดินโดยขุดหลุมปลูกขนาด 50x50x50 เซนติเมตร 2. ผสมดินกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักในอัตรา 1:1 3. นำต้นกล้าลงปลูกในหลุมปลูก กดดินให้แน่น รดน้ำให้ชุ่ม 4. คลุมโคนต้นด้วยฟางหรือหญ้าแห้งเพื่อรักษาความชื้น
การปลูกในกระถาง 1. เลือกกระถางที่มีขนาดใหญ่พอประมาณ 2. ใส่ดินที่ผสมกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักลงในกระถาง 3. นำต้นกล้าลงปลูกในกระถาง กดดินให้แน่น รดน้ำให้ชุ่ม 4. วางกระถางในที่ที่มีแสงแดดรำไร
การดูแลรักษาต้นเสม็ดแดง
ต้นเสม็ดแดงเป็นไม้ที่ดูแลง่าย โดยมีวิธีการดูแลรักษาดังนี้ *
การให้น้ำ รดน้ำต้นเสม็ดแดงสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง ในช่วงฤดูฝนอาจไม่ต้องรดน้ำบ่อยนัก *
การใส่ปุ๋ย ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักรอบโคนต้นทุกๆ 3-4 เดือน *
การตัดแต่งกิ่ง ตัดแต่งกิ่งที่แห้งหรือเป็นโรคออกเป็นประจำ เพื่อให้ต้นเสม็ดแดงมีทรงพุ่มที่สวยงาม *
การป้องกันโรคและแมลง ต้นเสม็ดแดงมักไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและแมลง แต่ก็ควรหมั่นตรวจสอบและกำจัดโรคและแมลงที่อาจเกิดขึ้นได้ ต้นเสม็ดแดงเป็นไม้มงคลที่นิยมปลูกไว้ประจำบ้านหรือสถานที่ต่างๆ เชื่อกันว่าจะช่วยป้องกันสิ่งชั่วร้ายและนำโชคลาภมาให้ นอกจากนี้ ต้นเสม็ดแดงยังเป็นไม้ที่มีประโยชน์ทางยาอีกด้วย จึงควรอนุรักษ์และปลูกไว้ให้คงอยู่ต่อไป
